نشست مديريت و سازمان‌دهي حوزههاي علميه، در تاريخ پنجشنبه 5 آبان 1390، توسط دبيرخانه شوراي عالي حوزههاي علميه، در محل جامعه مدرسين حوزه علميه قم برگزار گرديد.
در اين نشست كه با حضور اساتيد، فضلا، مديران مدارس و مديران كل و معاونت‌هاي مراكز برادران و خواهران حوزههاي علميه، در راستاي منويات مقام معظم رهبري و مراجع عظام تقليد در امر سامان‌دهي امور حوزههاي علميه در بخش‌هاي مختلف برگزار شد، عملكرد دبيرخانه شوراي عالي حوزههاي علميه در دوره پنجم آن، مورد بررسي قرار گرفت.
در ابتداي نشست، حجت‌الاسلام و المسلمين سيدغلام‌رضا موسوي، مسئول سابق دفتر طرح و برنامه دبيرخانه شوراي عالي حوزههاي علميه، با تشريح ابعاد تحول در انديشه و رفتار، و اشاره به لزوم برخورداري مديران تصميم‌ساز و تصميم‌گير و اساتيد و طلاب از نگاه تحول‌گرايانه، گفت: «حوزههاي علميه، نهاد مجتهدساز و پاسخ‌گو به نيازهاي جامعه و نظام اسلامي و جهان اسلام هستند.»
اين كارشناس عالي دبيرخانه شوراي عالي حوزه، در بخش ديگري از سخنانش، نقشه تحول در حوزههاي علميه را در دو بخش تحولات زيربنايي(شامل زيرساختارهاي تحول) و تحولات روبنايي(به عنوان كاركردهاي تحول) ذكر كرد و افزود: «با بازخواني جديدي كه با توجه به سخنان مقام معظم رهبري به ويژه در سال 1387 و انتظارات مراجع عظام تقليد صورت گرفت، هدف از تحول زيربنايي -كه 10 درصد از تحولات لازم را شامل مي‌شد- تحول در مأموريت‌ها و وظايف حوزههاي علميه و ساختار قوانين و مقررات حوزههاي علميه، تعيين‌گرديد و هدف از تحولات روبنايي -كه 90 درصد از تحولات مورد نظر مراجع عظام و مقام معظم رهبري را شامل مي‌شد- تحول در كاركردهاي اصلي حوزه مانند آموزش، پژوهش، تبليغ و تهذيب تعيين‌گرديد و علاوه بر كاركردهاي اصلي، كاركردهاي فرعي مانند امور بين‌الملل، امور خدمات طلاب و امور مدارس نيز مورد توجه قرار گرفت.»
حجت‌الاسلام و المسلمين سيدغلام‌رضا موسوي، تحولات روبنايي انجام‌شده را در سه سطح شوراي عالي حوزه، مركز مديريت حوزههاي علميه و واحدهاي حوزوي مانند مدارس و مؤسسات و مراكز تخصصي ذكر كرد و در تشريح تحولات انجام‌شده در شوراي عالي حوزههاي علميه بيان داشت: «شوراي عالي حوزه، با توجه به تدوين جديد مأموريت‌هاي خود در حوزههاي علميه، شرح وظايف خود را بازنويسي كرد و در اولين گام، اين شورا، به عنوان نهاد سياست‌گذاري كل حوزههاي علميه در كشور معرفي‌گرديد. در همين راستا، ساختار دبيرخانه شوراي عالي حوزههاي علميه، در جهت پررنگ‌كردن كميسيون‌هاي تصميم‌ساز دبيرخانه، بازنويسي شد و ضمن تدوين آيين‌نامه داخلي شوراي عالي، بسياري از وظايف شوراي عالي حوزه به شوراهاي اقماري مانند شوراي گسترش حوزههاي علميه و شوراي اعطاي مجوزها، تفويض گرديد. در كنار اين تصميمات، تأسيس دفتر مطالعات راهبردي نيز، يكي از مهم‌ترين تصميم‌هاي شوراي عالي حوزه، در تعيين راهبردهاي كلان و اصلي حوزههاي علميه بوده‌است.»
مسئول سابق دفتر طرح و برنامه دبيرخانه شوراي عالي حوزه، ارائه نظام‌هاي آموزش، پژوهش، تبليغ و تهذيب و نظام جامع خدمات را از مهم‌ترين اركان تحولات روبنايي و اصلي ذكر كرد كه بايد از سوي مراكز مديريت حوزههاي علميه، تهيه و تدوين گردند. وي تشكيل مركز مديريت حوزههاي علميه، به عنوان ستاد راهبري و برنامه‌ريز و تفكيك آن از مديريت‌هاي استاني تشكيل‌شده به عنوان صف و مجري را، از مهم‌ترين راهبردهاي شوراي عالي حوزه در دوره پنجم فعاليت خود، نام برد و افزود: «تدوين آيين‌نامه‌هاي مديريت استاني و طبقه‌بندي آنها و تفكيك آنها از ستادهاي راهبري، باعث خواهدشد تا مراكز مديريت حوزههاي علميه، عرصه كار خود را در طراحي و برنامه‌ريزي فعاليت‌ها تعيين‌كنند؛ يعني با جداسازي صف از ستاد، اتاق فكر را از اتاق اجرا جدا كرديم تا از اين طريق، بتوانيم از آسيب‌هاي تلفيق و تمركز اين دو وظيفه در يك مركز، مصون باشيم.»
حجت‌الاسلام و المسلمين سيدغلام‌رضا موسوي، تشكيل مركز نخبگان و استعدادهاي برتر، مركز آمار و اطلاعات حوزههاي علميه، مركز فناوري اطلاعات، مركز تدوين متون درسي و معاونت بين‌الملل را از مهم‌ترين تصميمات شوراي عالي حوزههاي علميه، در ايجاد ساختارهاي جديد در مراكز مديريت حوزههاي علميه براي ايفاي نقشي مهم در حركت تحول‌خيز حوزههاي علميه، ذكر كرد.
وي در بخش ديگري از سخنانش، تنظيم سند استقلال حوزه و تدوين آيين‌نامه ارتباط مستمر با مراجع عظام تقليد، تشكيل كميته موقوفات، تصويب اساس‌نامه انجمن‌هاي علمي و صندوق حمايت از پژوهشگران، تصويب قوانين استخدام و به‌كارگيري كاركنان و … را از مهم‌ترين مصوبات شوراي عالي حوزههاي علميه در امر سازمان‌دهي حوزههاي علميه ذكر كرد و چابك‌سازي مراكز مديريت حوزههاي علميه و تبديل 9 معاونت به حداكثر 5 معاونت، سامان‌دهي اساتيد، تدوين شرح وظايف معاونت‌هاي استاني و تدوين دروس سطح دو و سه جهت دوره گذار، و بازنگري در اساس‌نامه شوراي عالي حوزههاي علميه را از مهم‌ترين فعاليت‌هاي در دست اقدام شوراي عالي حوزه، برشمرد.
در ادامه نشست، حجت‌الاسلام و المسلمين سيدمحسن موسوي، مسئول جديد دفتر طرح و برنامه دبيرخانه شوراي عالي حوزههاي علميه، با تأكيد بر ادامه روند گذشته دبيرخانه شوراي عالي حوزه، به لزوم تكميل و اصلاح بعضي از خلأها در طول اين حركت تحولي اشاره‌كرد و افزود: «يكي از مسائل مهمي كه شوراي عالي حوزه دنبال مي‌كند، تدوين چشم‌انداز حوزه براي 20 سال آينده است؛ اين چشم‌انداز مي‌تواند نقشه راه تحول را در حوزههاي علميه جهت بدهد و برنامه‌ها را با دقت و سرعت بيشتري عملي‌كند.»
وي افزود: «حركت‌هاي بسيار مطلوبي در زمينه تحول صورت گرفته‌است؛ اما نبايد از بازخوردها و بررسي‌هايي كه مي‌تواند خلأها و نقص‌هاي طبيعي راه را مشخص‌كند، غافل شويم.»
مسئول دفتر طرح و برنامه دبيرخانه شوراي عالي حوزههاي علميه، چابك‌سازي سيستمي را يكي از مهم‌ترين راهبردهاي شوراي عالي حوزه براي سرعت‌بخشي به ساختار جهت دستيابي به اهداف، ذكر كرد و از مديران و معاونان و اساتيد، به عنوان بازوان پرتوان شوراي عالي حوزه خواست تا با ارائه پيشنهادهاي كاربردي، زمينه چابك‌سازي را براي دستيابي به اهداف برنامه‌ها، فراهم‌سازند.
منبع: اداره ارتباطات دبيرخانه شوراي عالي حوزههاي علميه