در ابتداي اين ديدار، حضرات آيات استادي، مقتدائي و بوشهري از اعضاي محترم شوراي عالي، گزارشي از فعاليت‌ها و برنامه‌هاي گذشته و آينده شورا ارائه دادند.
معظم له در اين ديدار، بيانات و نكات مهمي را خطاب به شوراي عالي حوزه علميه ايراد فرمودند كه قسمتي از آن به شرح ذيل است:
بسم الله الرحمن الرحيم الحمدلله رب العالمين و الصلاة و السلام علي سيد الاولين و الآخرين و خاتم الانبياء و المرسلين سيدنا ابي القاسم محمد و علي آله الطيبين الطاهرين المعصومين ولاسيما مولانا بقية الله في الارضين و اللعن علي اعدائهم أجمعين الي يوم الدين.
بنده از شما عزيزان و خدماتي كه در مسير رضايت امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف انجام مي‌دهيد بسيار تشكر مي‌كنم؛ و اميدوارم هميشه درصدد اين باشيد كه رضاي خاطر مبارك ايشان فراهم شود و همان طوري كه از حوزه‌ها انتظار است مقاصد و اهداف اسلامي تحقق پيدا كند.
مسائلي كه بنده قصد دارم عرض كنم شايد فراتر از وظايف شورا باشد، بلكه مخاطب من در برخي از اين مطالب، روحانيّت به طور كلي است:
مسئوليت خطير شوراي عالي حوزه‌ها
اولين مطلبي كه بايد در نظر داشته باشيد اين كه مسئوليتي كه بر عهده گرفته‌ايد بسيار سنگين و بزرگ است، چرا كه در ارتباط با حيات ديني مردم آن هم نه فقط در ايران بلكه در همه جهان بخصوص كشورهاي اسلامي، مانند پاكستان، عراق، افغانستان و امثال آن است.
با تمام عظمت‌هاي معنوي و جهات مذهبي كه اين مسئوليت دارد، كوتاهي انسان در اين مسئوليت گناهي بزرگ است و بايد توجه داشت كه بسيار خطير است.
شما كه اين مسئوليت را قبول نموديد خيلي فداكاري كرديد. شخصي كه مسئوليتي را عهده‌دار مي‌شود بايد اولاً فداكار، و بعد داراي عزم بلند و شجاعت باشد كه بتواند وظايفي را كه در اين مسير بر عهده او مي‌آيد انجام دهد.
در عين حال، اين مسئوليت، فرصت بزرگي هم براي شما بزرگواران هست كه در اين دوران هرچه مي‌توانيد براي پيشرفت مقاصد اسلام، استقلال حوزه‌ها و همه جهات مورد نظر تلاش كنيد.
جايي كه بايد باشيم، اگر نباشيم مسئوليم
نمي‌شود كه انسان اين فرصت‌ها را داشته باشد و آن وقت در جايي كوتاهي كند. بايد همه جا باشيم. اصلاً روحانيت اين طور بايد باشد. جايي كه بايد باشيم، اگر نباشيم مسئوليم. اگر يك جايي بايد حرفي بزنيم و نزنيم مسئوليم. بايد هر كجا هستيم و لازم است بگوييم، بگوييم و الّا مسئوليم.
حوزه و روحانيت بايد به تمام مسائل و مطالب اسلامي جامعه اشراف داشته باشد و آنها را پيگيري كند، و هر جا نقطه ضعفي ديد تذكر بدهد. در جلساتي هم كه با مسئولان امر داريد تذكر بدهيد. مطالب و مفاسدي كه در جامعه اسلامي مي‌گذرد، اينها را با شجاعت تذكر دهيد.
ضعف‌هاي متعددي كه وجود دارد را متوجه باشيد و آنجايي كه بايد گفت و محكوم كرد، آنجا را با شجاعت تمام محكوم كنيد. اين تشكل بايد نقاط ضعفي كه در حوزه وجود دارد را برطرف كند.
نشريات و مجلات حوزوي تحت نظر اشخاص مطلع باشد
الان برخي از نشرياتي كه در حوزه منتشر مي‌شود و بين تمام طلبه‌ها پخش مي‌شود بايد به آنها توجه و از انحرافشان جلوگيري نمود.
مجلات و نشريات حوزوي بايد تحت اشراف باشد. انسان وقتي برخي از اينها را كه مطالعه مي‌كند مي‌بيند سير مطلوبي ندارند. اينها بايد تحت نظر اشخاص مطلع و كاملاً وارد به مسائل اسلامي باشد كه آنها را بررسي كنند و بعد منتشر شوند.
مدرك‌گرايي در حوزه مناسب با شأن حوزه نمي‌باشد
حوزه‌ها در گذشته هيچ افتخاري به مدرك نداشتند. همه حوزه به معنويت افتخار مي‌كردند. اين كه مدرك‌گرايي رواج پيدا كند و روحاني به مدركش افتخار كند، نقطه ضعفي است كه بايد برطرف شود.
روش سنّتي حوزه‌ها بايد حفظ شود
بارها عرض كرده‌ام كه روش علماي بزرگ كه صدها سال در حوزه‌هاي تشيع رواج داشته و پربار و بازدهي زيادي داشته است بايد حفظ شود و از تجربه‌هاي بزرگ آنان براي پيشبرد اهداف مقدس حوزه‌ها استفاده شود.
استقلال حوزه در همه جهات بايد حفظ شود
مطلب ديگر، مسأله استقلال حوزه است كه هميشه مطرح بوده و هست. حوزه از همه جهات و ابعاد بايد مستقل باشد؛ چه از نظر استقلال مادي و چه از نظر استقلال فكري و درسي و هم از نظر استقلال اساتيد و طلاب محترم.
بنده راجع به استقلال حوزه‌ها به حوزه علميه كنوني نجف مثال مي‌زنم و مي‌گويم كه الان حوزه نجف نماد استقلال حوزه است، چرا كه يك مرجع ايراني، يك عرب، و يكي هم از افغانستان و يكي از پاكستان، اينها به عنوان مراجع آنجا معروف و مشهورند.
حوزه همان طور كه عرض كردم بايد در همه جهات استقلال داشته باشد. مسأله استقلال مادي حوزه خيلي مهمّ است. در گذشته، حوزه با آن سختي‌هاي معيشتي، استقلال خودشان را حفظ مي‌كردند، قدرت ديني خود را نگه مي‌داشتند و وظايف خود را به بهترين وجه انجام مي‌دادند.
حوزه به احاديث و روايات اهل بيت عليهم السلام اهميت بيشتري دهد
يكي ديگر از مسائل با اهميت اين است كه احاديث، نهج البلاغة، صحيفه سجاديه و كلمات اهل بيت عليهم السلام بايد در حوزه مطرح باشد و اهميت ويژه‌اي به آن داده شود. بنده مكرر عرض كردم كه اگر كسي هزار حديث حفظ باشد وقتي براي تبليغ برود خيلي خوب مي‌تواند اداي وظيفه كند.
بايد در حوزه براي ترويج مسأله احاديث و روايات برنامه‌ريزي شود. علوم و معارف اهل بيت عليهم السلام در اصول و فروع دين سرمايه‌هايي هستند كه از هيچ چيزي فروگزار نكرده‌اند.
جلوي تبليغات فرق باطله را بگيريد
مسأله مهم ديگر، تبليغات فِرَق باطله است. همين امروز نامه‌اي از يك جوان به دست بنده رسيده است كه نوشته من مسيحي شدم. البته من خودم جواب او را دادم.
بايد برنامه‌هاي منظمي باشد كه آقايان طلاب كاملاً بتوانند به شبهات پاسخ دهند و شبهه‌اي بي‌جواب نماند. اين تشكل بزرگ شما بزرگواران بايد مثل اين نقاط ضعف را بررسي كند و آن را برطرف سازد.
نكته ديگر، ترويج عرفان‌هاي دروغين است كه اصلاً با مباني اسلام و سيره ائمه معصومين عليهم السلام تطابق ندارد. كرامت‌هاي دروغي كه گفته مي‌شود همه بايد حذف شود. اگر اينها همين طور پيش برود، علم و مباني عقلي از بين مي‌رود و مردم هم خيال مي‌كنند كه مطالب ائمه عليهم السلام هم از نوع همين مطالب است. ترويج اين افكار براي حوزه خطرناك است و حتماً بايد جلوي آن گرفته شود.
حوزه بايد در شهرستان‌ها شاخص‌پرور باشد
مطلب ديگر كه بايد عرض كنم، مسأله حوزه شهرستان‌هاست. الان بيشتر شهرستان‌ها از وجود علماء و بزرگان خالي شده است. بنده بارها گفته‌ام كه حوزه بايد شاخص‌پرور باشد. در مشهد هم به علماي آنجا عرض كردم كه مقام ثبوت شما معلوم است اما بايد مقام اثبات هم داشته باشيد. بايد به غير از آقايان طلاب، مردم هم شما را بشناسند، بايد با مردم و در جامعه باشيد. حوزه بايد بتواند اشخاصي داشته باشد كه اينها را به عنوان شاخص معرفي كند.
اگر ما به استقلال حوزه‌هاي شهرستان‌ها بيشتر توجه كنيم براي اسلام و جامعه بسيار پرفايده مي‌باشد. علماي حوزه نبايد از مردم جدا باشند. بايد مردم بتوانند با آنها درد دل كنند و مسائل خود را مطرح نمايند. جدايي حوزه و علماء از مردم بسيار خطرناك است.
در همه جا به وظيفه مهم نصيحت مسلمين اهتمام ويژه داشته باشيد
غرض از بيان اين مطالب اين است كه حالا كه وارد ميدان بزرگ خدمت به حوزه شده‌ايد، به همه مطالب احاطه داشته باشيد و مواظب باشيد كه هر كجا بايد باشيد، حضور داشته باشيد و آنجا انجام وظيفه كنيد. حضور و ظهور ديني و مذهبي را هرچه مي‌توانيد حفظ كنيد.
به طور كلي همه مسلمانان به ويژه روحانيت محترم بايد طوري باشند كه وقتي نقطه ضعفي را مي‌بينند واقعاً نگران شوند.
شما عزيزان كه از خبرگان هم هستيد بايد با شجاعت وظيفه نصيحت از سطح عالي گرفته تا داني را انجام بدهيد و اگر من هم اشتباهي دارم به من تذكر دهيد.
بايد بگويم كه اگر برخي مطالب همين طور پيش برود، پنج سال ديگر نمي‌توانيم جلوي اين مفاسد بايستيم. مسأله بي‌حجابي براي جامعه انقلابي و اسلامي ما ننگ است. بايد تذكر بدهيد. بدحجابي و بي‌حجابي در ادارات، نهادها و خيابان‌ها را مي‌شود با تدبير و روش‌هاي اسلامي از ميان برد.
اميرالمؤمنين عليه السلام به زن شابه هم سلام نمي‌كردند و مي‌فرمودند: أَتَخَوَّفُ أَنْ تُعْجِبَنِي صَوْتهَا. (1) بايد همه اينها را در هر جا كه هستيد متذكر شويد و هر جا كه مي‌توانيد به داد دين برسيد.
ائمه محترم جمعه در نماز جمعه‌ها بايد تذكرات مفيدي بدهند. اينها همه فرصت است. بيشتر معايب را مي‌شود به آساني و با يك تذكر رفع كرد. اين تذكّرات هم به نفع اسلام است و هم به نفع نظام و جامعه البته مطالب زياد است كه من بعضي از آنها را يادداشت نموده بودم كه خدمت آقايان عرض كنم و انشاء الله در فرصت‌هاي مناسب ديگر تذكر خواهم داد.
اگر كسي در اين مسئوليت‌ها كوتاهي كند روز قيامت مورد بازخواست و سؤال واقع مي‌شود.
البته اين عرايضي كه مي‌گويم دليل بر اين نيست كه حوزه‌ها كمبود دارند يا به وظايف خود عمل نكرده‌اند بلكه بحمدالله حوزه به بهترين وجه ممكن با امكانات كم همه جا حضور داشته و با مردم بوده و مردم به آنها علاقه دارند و علماء را ملجأ و پناهگاه خود مي‌دانند.
حوزه است كه هميشه و در تمام صحنه‌ها از اسلام، نظام اسلامي و حاكميت احكام اسلامي دفاع نموده است.
بنده مجدد از شما عزيزان و خلوص نيّتي كه داريد تشكر مي‌كنم و اميدوارم عنايات آقا حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف شامل حال همه شما باشد. يقين دارم كه همه شما بزرگواران با نيت پاك و خالص اين مسئوليت بزرگ را قبول كرده‌ايد و براي پيشبرد اهداف مقدس حوزه‌ها وقت مي‌گذاريد و با اساتيد و علماء مشورت نموده و درصدد بالندگي، ترقي و تعالي روزافزون حوزه‌ها در همه جوانب هستيد. خداوند شما را ياري كند و حقير هم در خدمت حوزه‌ها و شما هستم. انشاء الله بر عزت و عظمت اسلام عزيز افزوده شود.والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته
پي‌نوشت‌ها:
1. بحار الأنوار؛ ج40، باب98، حديث 16.